Davut Ağa Cami ve Haziresi
Yapım ve Yenileme
Kapıağası Mescidi de denir. Eyüp Nişancısı’nda, Şeyh Murad Tekkesi civarında, Ser Tarikzâde Tekkesi yanında ve Davut Ağa Caddesi üzerindedir. İnşaat 926/1554’te tamamlanmıştır. Aynı yıl ölen Davud Ağa, mescidin minaresinin önünde yer alan haziresine gömülmüştür. Davud Ağa, (Ö.1554-1555), Kanuni Sultan Süleyman’ın Saray-ı Hümayun Akhadım Ağalarındandır. Akhadımlar (Tavaşiler) için en yüksek makam Babüssaade (Kapı Ağalığı) Ağalığına kadar yükselmiş ve adına da bu mescidi yaptırmıştır.
Mimari Özellikleri
Yığma taştan yapılmış olup mihrap tarafında ve sol köşede, arazi meyilli olduğu için, taş bir payanda ile takviye edilmiştir. Ahşap çatısı kiremit örtülüdür. Son cemaat yeri ahşaptır. Burada bir mihrapçık bulunmaktadır.
7.70 metre x 7.75 metre ölçülerinde kare formundaki mescit, bir avlu ortasında olup son cemaat yeri ahşap, asıl ibadet alanı yığma taş ve kiremitli ahşap çatı ile örtülmüştür. 19.yy’ın sonlarında son cemaat yerinin dış yüzü ahşapla kaplanmıştır. Eski ahşap direkleri kaplamanın altında durmaktadır. Mescidin zaman zaman geçirdiği onarımlarla asıl mimari karakterini yitirdiği görülmektedir. En son Vakıflar Genel müdürlüğü tarafından 2020 yılında ilk haline döndürülmüştür. Fakat Mimar Sinan’ın yaptığı plan düzeni bozulmadan günümüze gelmiştir.
İbadet sahnı kapısı üzerinde üç satır halinde hazırlanmış şu kitabe vardır:
Mescid-i Dâvud Ağa-ı serây vehû bi’l-cûd mu’alla zii’l-âcirûn
Sâhib’ül-hayrât fî hami el-atâne sal Lillah’ülkerim anh acirûn
Lehan hatif leha târihe Ka’bet’ül-asha mayi ve elfzirin
Minberi ahşaptır. Kısa minaresi sağda olup taştandır. Külahı kurşun kaplıdır. Mabedi yaptırdığı sene vefat etmiştir. Mabet, Mimar Sinan’ın eseri olup bugün yalnız sahna açılan kapısı ve kitabesi orijinaldir. Tezkiret’ül-Ebniye’de “Edirne kapusi’ndan taşra saray Ağası Davud Ağa Mescidi” diye kayıtlıdır. Haziresi Davut Ağa Caddesi boyunca uzanan hazire duvarına hacet pencereleri açılmıştır. Minare önünde, Bab’üs-Sa’âde Ağası Davut Ağa’nın kabri vardır. Taşındaki kitabesi şudur:
Sâhib’ül-hayrât Merhum Davud Ağa ruhi çün Fatiha
Sene 962
Haziresinde gömülü olanlar şunlardır:
• Gömülü taş, Bâb-ı vâlâyı seraskeri mektubi kalemi mümeyyizi Emin Efendi oğlu ve bu Camiin müezzini Mehmed Fuad Efendi.
• 1302 Receb 18 (Mayıs 1885) Bâb-ı Fetvâi penâhide sadr. Anadolu muhzıranından ve tarik-i aliyyei Cerrahiye hülefasından merhum ve mağfur eş-şeyh el-hac Ahmet Efendinin Ruhiçün Lillah’ül-fâtiha. Yevm-i pazar. Tarik sikke kabartmalıdır.
• 1302 (1884) Kasımpaşa komiseri Derviş İbrahim Efendi
• 1319 (1901) Sikke kabartmalı, zühd ve diyanet sahibi hacı Tahsin Efendi.
• 1321 (1903) Davut Ağa Camii imamı Hacı Tahsin Efendinin 24 yaşında vefat eden oğlu, tabib yüzbaşı Necib Efendi.
• 1333 Temmuz 26 (1915) Ahmet Dede Mescidi (Hüsam Efendi Tekkesi) Zakirbaşısı Eğrikapılı Mehmed Efendi. (Son asrın değerli zâkirbaşılarından biri olan Mehmed Efendi, Eyüp Hatuniye Dergâhı şeyhi Rıza Efendi’den, Bolahenk Nuri Bey’den yüzlerce ilahi meşk etmiş ve Zekai Dede’den de dini ve dini olmayan bir çok eser elde etmiştir. Nişancı’da Sertarikzâde Dergâhı şeyhi Cerrahiye’den Ali Efendi’ye intisab etmiş ve ondan hilafet almıştır. Önce Hatuniye Dergâhı’nda zâkirbaşılık etmeye başlayan Mehmed Efendi daha sonra diğer bazı tekkelerde ve bilhassa uzun müddet Karagümrük Nureddin Dergâhında bu görevde bulundu. Kıymetli musikişinas Ali Rıza Efendi’nin babası olan Mehmed Efendi bazı ilahiler de bestelemiştir.)
• 1282 (1865) Elhac Mehmed Salim Efendi ve annesi şerife hace Hadice Hanım.• 1299 (1881) Sultan Bayezid müderrisin-i kiramından Nevşehirli elhac Davud Vehbi Efendi.
• 1313 (1895) Adliye mümeyyizi Faik Bey’in annesi Hesna Hanım
• 1321(1903) Bâb-ı Vâlâyı Seraskeri mektûbi Kalemi mümeyyizi Mehmed Emin Efendi’nin oğlu ve bu Camii şerifin mümeyyizi Mehmed Fuad Efendi.
• 1928 Haziran. Sabık Erzurum vali ve mebusu Tahsin Bey’in annesi Hadice ve kızı, Teşrin-i Evvel 1928 Nedime Hanımlar.
KAYNAKLAR:
• www.eyupsultan.bel.tr/tr/main/pages/davutaga-camii/943
• Davud Ağa Camii ve Haziresi-Mert Ağaoğlu